Bulqiza, është një qytet me rreth 10 mijë banorë. I gjithë aktiviteti ekonomik, bazohet te punësimi në minierën që funksionon prej vitit 1948. Janë të rralla ato familje që nuk kanë të punësuar të paktën një pjesëtar në minierë.
Pra, nuk mund të ketë qytet nëse nuk ka minierë.
“Këto banorë, ai fle mbi flori dhe shumë fukarenj”, thotë për banorët e Bulqizës, një banor i saj.
“Miliarda shkojnë nëpër botë, mirëpo këtu zero”, tha një tjetër banorë për të ardhurat e kromit.
“500 mijë lekë në muaj marrim, nuk marrim më shumë”, tregon një tjetër banorë për rrogën e minatorëve.
“Sjemi të kënaqur aspak. është punë shumë e rëndë për aq sa lekë marrim ne”, shprehet një minator për vështërsinë e punës.
Në shumicën e galerive, puna e minatorëve matet me normë. Mesatarisht, një punëtor nxjerr 5 vagona gjatë një turni me 8 tonë mineral. Nëse marrim çmimin aktual në bursë që është rreth 200 dollarë për ton, një minator nxjerr në turn deri në 1600 dollarë. Por, ai paguhet vetëm 2 mijë lekë në ditë.
“Ne marrim bukën dhe ikim në minierë, është ora 14.30 dhe kthehemi në 22:00”, shprehet një banor.
Për familjet që nuk kanë minator, jetesa është edhe më e vështirë pasi kjo zonë nuk të sjell thuajse asnjë mundësi punësimi.
“Ne kemi pasur 2400 familje afërsisht, pastaj me skemën e re u kualifikuan rreth 1100 fmailje, aktualisht me përmirësimet e skemës ka shkuar në 1350”, shprehet Melaim Damzi, Kryetari i Bashkisë Bulqizë.
Qarkullimi financiar në Bulqizë, vjen vetëm nga pagat e minatorëve. Miliardat që nxirren nga kromi nuk i sjellin asnjë të ardhurë këtij qyteti. Bashkia e Bulqizës nuk përfiton nga renta minerare, por merr vetëm disa taksa mjedisi të papërfillshme nga subjektet tregtare.
“Për vitin 2018 ka qenë vit që ka pasur pak ngecje për shitjen e kromit, ka pasur rënie, ne si bashki kemi përfituar gati 16 deri 18 milionë lekë të reja për vitin 2018”, shprehet Melaim Damzi, Kryetari i Bashkisë Bulqizë.
Ata që nuk kanë një punë fikse, përpiqen të nxjerrin bukën e gojës duke gërmuar në stoqet e mbetjeve të kromit jashtë galerive. Në këtë proces, angazhohen gra e fëmijë, duke vënë jetën në rrezik shpesh herë.
Kryesisht kjo ndodh gjatë periudhës së pranverës deri në vjeshtë, por varfëria ka shkuar në palcë. Edhe tani në këtë kohë dimri të ashpër, shihen gra që mbledhin krom.
Sipas të dhënave të AKSEM, në zona të tilla të palicensuara kanë ndodhur 6 aksidente me vdekje mes viteve 2008-2013. Kromi që nxirret në mënyrë informale, blihet me çmime mjaft të ulta nga subjektet tregtare, e që më pas e çojnë për eksport./TCH
