Falë presionit disavjeçar të Grupit të Shteteve Kundër Korrupsionit në Këshillin e Evropës (GRECO), Byroja e Kuvendit, që në datën 27 shtator të këtij viti, i ka hapur rrugë zbatimit të Kodit Etik të Deputetëve, përmes hartimit dhe miratimit të një udhëzuesi të detajuar.
Duke iu referuar Kodit Etik dhe udhëzuesit për shpjegimin e tij, Shqiptarja.com ka identifikuar 40 sjellje apo veprime që deputetë nuk duhet t’i bëjnë as në Kuvend dhe as në jetën private.
Dy dokumentet ndalojnë paraqitjen e deputetit në seancat plenare, komisionet parlamentare apo takime të ndryshme, nën efektin e alkoolit apo substancave narkotike. Gjithashtu, deputetët nuk duhet të përdorin stafin dhe pasurinë e Kuvendit për interesa personale.
Kodi Etik ndalon deputetë që të marrin pjesë në tendera publike dhe që të posedojnë aksione në kompani të ndryshme me pozita dominuese në treg.
Nuk mund të marrin pjesë në tendera dhe as të posedojnë aksione në kompani me pozita dominuese në treg as familjarët e deputetit, ku përfshihen fëmijët, prindërit dhe bashkëshorti ose bashkëshortja.
Ligjvënësit duhet të kenë kujdes edhe sa i takon rasteve të konfliktit të interesit në mbrojtjen dhe votimin e ligjeve të caktuara. Ata nuk duhet të votojnë një ligj kur janë në konflikt interesi.
Anëtarët e Parlamentit as nuk duhet të kërkojë dhe as nuk duhet të pranojnë dhurata që ndikojnë ose duket sikur ndikojnë në paanësinë e kryerjes së detyrës.
Ata duhet të deklarojnë në Kuvend dhuratën, duke specifikuar në veçanti emrin e dhuruesit, datën dhe rrethanat e marrjes së dhuratës, vlerën e përafërt etj.
Sipas Kodit Etik deputetët nuk duhet që të përhapin të dhënat sekrete, sensitive dhe konfidenciale, gjatë kohës së ushtrimit të detyrës, por edhe më pas.
Sjelljet që nuk tolerohen për deputetët
Konsumimi i alkoolit ose i substancave narkotike ose psikotrope.
Ngacmimet seksuale ndaj koleges ose kolegut.
Kryeja e veprime ose gjestikulacione të pahijshme.
Përdorimi i telefonisë së lëvizshme ose mjete të tjera gjatë veprimtarisë parlamentare.
Pjesëmarrja në tenderat publike.
Zotërimi i aksioneve në shoqëritë tregtare me pozita dominuese në tregun e brendshëm.
Zotërimi i aksioneve në shoqëritë tregtare me pozita dominuese në tregun e brendshëm nga bashkëshorti/bashkëjetuesi, fëmijët e rritur dhe prindërit e deputetit.
Të kërkojë ose të pranojë dhurata që ndikojnë ose duket sikur ndikojnë në paanësinë e kryerjes së detyrës.
Të mbajë kontakte me personin që bëri dhuratën.
Përhapja e të dhënave sekrete, sensitive dhe konfidenciale.
Fshehja e mbulimit të shpenzimeve nga një palë e tretë për udhëtime, strehim dhe qëndrim në një vend.
Përdorimi i stafit teknik të Kuvendit për përgatitje fjalimesh ose raportesh për angazhim personal politik.
Përdorimi i pasurisë dhe burimeve materiale të Kuvendit për nevoja vetjake.
Votimi i një ligji ose vendimi kur është në konflikt interesi.
Pengimi i veprimtarisë parlamentare.
Keqpërdorimi i të drejtës për replikë në funksion të qëllimeve të tjera që nuk kanë lidhje me vijimin normal të procesit parlamentar.
Pengimi i deputetëve të tjerë për të votuar duke përdorur presionin ose dhunën.
Votimi për llogari të një deputeti tjetër.
Përdorimi i gjuhës së pahijshme, fyese ose kërcënuese.
Ofrimi e modeleve të gabuara për qytetarët.
Nxitja e formave joetike ose të dënueshme për zgjedhësit.
Sjellje të paqarta dhe të dyshimta.
Diskriminim për shkak të gjinisë, racës, ngjyrës, etnisë, orientimit seksual etj.
Përdorimi i një gjuhe të shprehuri, e cila nxit urrejtjen në bazë të racës, gjinisë, moshës.
Sjellje që njollosin figurën morale dhe që cenojnë autoritetin dhe imazhin e tij para opinionit publik.
Publiciteti ose përdorimi mediatik për veprimtaritë joparlamentare.
Stil i papërshtatshëm veshje me funksionin publik të deputetit në seancë plenare, komisione dhe takime të organizuara.
Veshje që nuk ruajnë reputacionin e Kuvendit të Shqipërisë.
Këmishë me mëngë të shkurtra dhe pantallona të rastit e të shkujdesura.
Aksesorë dhe stampa të dukshme.
Mjekër dhe flokë jo të rregullt në seancat plenare, komisione dhe takime.
Fundet e shkurtra për gratë, dekoltetë, veshjet pa mëngë.
Materialet sportive ose ekstravagante (xhinse, lëkura) ose ngjyrat e forta.
Këpucë me taka të lata mbi 7 cm, tualet i tepruar.
Parfumim i tepruar, aksesorë të mëdhenj dhe me ngjyrë të fortë.
Lyerja e thonjve, prerja e flokëve dhe përdorimi i ngjyrave, në mënyrë ekstravagante.
Dekolteja e dukshme, fustan mbrëmje.
Fustane të ngushta, fund mbi gju, fundet sportive, shapka plazhi.
Shpatulla jashtë, gjunjë të zbuluar./Shqiptarja.com
