Shkencëtarët kanë zbuluar shkakun e një sëmundjeje të çuditshme të gjumit që prek banorët e dy fshatrave në Kazakistanin verior
Që nga marsi i vitit 2013, një sëmundje misterioze ka prekur më shumë se 140 njerëz në Kalachi dhe Krasnogorsk, vendbanime kazake, me një popullsi totale prej 810 personash, kryesisht rusë dhe gjermanë etnikë.
Banorët bien në gjumë papritmas, edhe gjatë ecjes, dhe zgjohen me humbje të kujtesës, plogështi, dobësi dhe dhimbje koke. Kjo u ka ndodhur rregullisht pjesës më të madhe të këtyre banorëve duke fjetur deri në gjashtë ditë dhe të gjithë në të njëjtën kohë.
Personi i sëmurë duket se është i vetëdijshëm dhe madje mund të ecë. Por megjithatë ai bie në një gjumë të thellë dhe gërhet. Dhe kur e zgjojnë, personi nuk kujton absolutisht asgjë,” raporton noa.al duke cituar gazetën Komsomolskaya Pravda.
Sëmundja ka prekur të moshuarit dhe të rinjtë, që madje kanë braktisur shkollën. Disa raportuan halucinacione makthi: fëmijët vendas Rudolf Boyarinos dhe Misha Plyukhin i thanë gazetës vendase Komsomolskaya Pravda se kishin parë kuaj me krahë, gjarpërinj në shtretërit e tyre dhe krimba që u hanin duart.
Edhe kafshët shtëpiake nuk ishin imune. Banorja e Kalachi, Yelena Zhavoronkova dëshmon se macja e saj Marquis papritmas “u bë budallaqe” një të premte mbrëma dhe filloi të mjaullinte dhe të sulmonte muret, mobiljet dhe qenin e familjes.
“Më pas ra në gjumë në mëngjes dhe gërhiti si njeri deri në drekë të shtunën tjetër. Nuk reagoi ndaj asgjëje, madje as ndaj ushqimit të maceve,” tha Zhavoronkova.
Mjekët testuan të sëmurët, por sëmundja misterioze sfidoi çdo shpjegim. Në fillim mjekët menduan se pacientët po vuanin pasojat e vodkës së falsifikuar, por ndërsa epidemia u rrit, ata filluan të diagnostikojnë njerëzit me “encefalopati me origjinë të panjohur”, një term i përgjithshëm për sëmundjet e trurit.
Shumë njerëz dyshuan për minierat e uraniumit aty pranë që u mbyllën pas rënies së Bashkimit Sovjetik, duke e lënë Krasnogorsk një qytet fantazmë me vetëm 130 nga ish-6500 banorët e tij.
Ministria e shëndetësisë e Kazakistanit testoi më shumë se 7,000 shtëpi aty pranë, por nuk gjeti nivele të larta të rrezatimit ose të metaleve të rënda dhe kripërave të tyre.
Megjithatë qeveria zbuloi nivele të rritura të radiumit në disa shtëpi, por nuk ishte e mjaftueshme për të shpjeguar fenomenin.
Edhe ekspertët e çrregullimeve të gjumit nuk mund të gjenin një shkak. Një somnolog tha se dy fshatrat e prekur, me shumë gjasa po vuanin nga një rast i psikozës masive të ngjashme me “kruarjen e Bin Ladenit”, një skuqje që prekte fëmijët në SHBA ndërsa frika nga sulmet terroriste arriti kulmin në vitin 2001 dhe 2002.
Tani misteri më në fund është zgjidhur dhe shkaku në të vërtetë qëndron në minierat e uraniumit, tha zëvendëskryeministri i Kazakistanit, Berdibek Saparbaev.
Pas analizimit të rezultateve të ekzaminimeve mjekësore të të gjithë banorëve, studiuesit dolën në përfundimin se somnia (gjumi i thellë) ishte shkaktuar nga nivelet e larta të monoksidit të karbonit dhe hidrokarbureve në ajër.
Minierat e uraniumit ishin mbyllur në një moment, dhe herë pas here aty ndodh një përqendrim i monoksidit të karbonit,” tha Saparbaev. “Oksigjeni në ajër zvogëlohet dhe kjo është arsyeja e vërtetë e sëmundjes së gjumit në këto fshatra.”
Evakuimi i dy fshatrave ka filluar dhe autoritetet thanë se kanë zhvendosur 68 nga 223 familje. /noa.al
