Hekurudha elektrike Tiranë-Durrës, me degëzim në aeroportin e Rinasit, po bëhet gradualisht realitet. Deri tani janë realizuar 30 përqind të punimeve të saj. Me këtë ritëm, qeveria është optimiste se brenda një viti e gjysëm, ose maksimumi dy vitesh, qytetarët do të shkojnë nga Tirana për në Rinas në vetëm 12 minuta dhe nga Tirana për në Durrës vetëm 22 minuta! Kjo, ngaqë treni elektrik ka një shpejtësi të madhe, deri në 100 km në orë dhe distanca përshkruhet shumë shpejt. Do të jetë hekurrudha e parë elektrike tek ne dhe një ogur i mirë për segmentin e dytë të hekurrudhës elektrike Durrës-Vlorë, i cili nuk do të ngjajë më si një ëndërr e largët.
Pashaporta teknike e hekurrudhës Tiranë-Durrës
Projekti i hekurudhës Tiranë-Durrës është pjesë e zgjatimit të rrjetit trans-europian të transportit TEN-T (https://transport.ec.europa.eu/transport-themes/infrastructure-and-investment/trans-european-transport-network-ten-t_en) të Bashkimit Evropian. Ky rrjet e ka investim strategjik zgjatimin e tij në vendet kandidate të BE-së.
Hekurudha elektrike Tiranë-Durrës përbën një histori suksesi në ngjizjen e saj si projekt, pasi konkurroi ne korrik 2016, ne Samitin e Parisit, per grante nga Bashkim i Evropian dhe nga Fondi i Investimit për Ballkanin Perëndimor dhe fitoi.
Fitoi një grant 35.5. milionë euro, si dhe një kredi të butë (me përqindje interesi të ulët dhe me afat shlyerje të gjatë) nga Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim, prej 36.9 milionë euro. Qeveria doli garant për të përballuar pjesën tjetër të vlerës totale të zbatimit të këtij projekti prej 92 milionë euro, pra 18.6 milionë euro.
Projekti parashikon rehabilitimin e linjës hekurudhore ekzistuese Tiranë –Durrës, duke përfshirë përshtatjen e saj për tren elektrik. Linja ekzistuese hekurrudhore ka një gjatësi prej 34,2 km, ndërsa degëzimi i Rinasit ka gjatësi 5 km.
Projekti Tiranë-Durrës ishte një nga tre projektet fituese në Samitin e Parisit, ku konkurruan 6 vende të Ballkanit Perëndimor.
Tenderin ndërkombëtar e fitoi kompania italiane italiane INC S.P.A, e cila dha ofertën më të ulët prej 69.7 milionë eurosh, për realizimin e projektit. Kjo kompani rezulton e regjistruar në Torino të Italisë dhe ka si objekt veprimtarie ndërtimin e rrugëve dhe hekurrudhave, ndërsa dega në Shqipëri është regjistruar në vitin 2019. Oferta e ulët e kompanisë fituese bëri të mundur që projekti të financohet i gjithi nga paratë dhuratë të Bashkimit Evropian (50% ose 35 mln euro) dhe nga kredia e butë e BERZH (50% ose 34.9 mln euro).
Përfitimet e qytetarëve
Jo vetëm çdo qytetar që dëshiron të shkojë në Rinas mbërrin të paktën dy herë më shpejt nga udhëtimi me autoveturë, por edhe çdo qytetar që shkon në Durrës dhe durrsakët që vijnë për punë në Tiranë, do ta përshkruajnë distancën shumë më shpejt se sa udhëtimi nga autostrada(22 minuta, në krahasim me 35-45 minuta që duhen sot, në varësi të trafikut).
Hekurrudha parashikohet t’u kursejë qytetarëve të pakten 25 milionë euro karburant dhe shpenzime biletash furgonësh në vit, pa llogaritur kohën që kursehet.
Projekti është i integruar, sepse ka një linjë ekzistuese shinash të hekurudhës, që dikur lidhte Tiranën dhe Durrësin, por projekti përfshin edhe pesë kilometra, që do të ndërtohen tërësisht nga e para dhe që do të lidhin Tiranën me Aeroportin ndërkombëtar Nënë Tereza. Udhëtimi vijon më tej, deri në Durrës.
Hekurrudha elektrike është pjesë e transportit të gjelbër. Koha që do të nevojitet për të udhëtuar nga qendra e Tiranës, ku në vendndodhjen e mëparshme(stacioni i vjetër) do të ndërtohet stacioni i trenit, drejt Aeroportit Nënë Tereza, do të jetë rreth 12 minuta me tren ekspres, ndërsa nga qendra e Tiranës deri në qendër të Durrësit do të duhen rreth 22 minuta. Projekti do të ndikojë në hapjen e qindra vendeve të reja të punës, si gjatë realizimit të punimeve ndërtimore, ashtu edhe gjatë periudhës së operimit të kësaj linje hekurudhore. /Fatos Çoçoli
