Zbulimi i spiunëve në radhët e politikës shqiptare duket se po has në pengesa të mëdha. Përveç faktit se ligji nuk është aspak detyrues për kryebashkiakët dhe deputetët, për një pjesë të madhe të tyre hapja e dosjeve është proces i pamundur. Në vitin 1996 nisi një proces për të pastruar politikën nga personat e lidhur me ish-Sigurimin.
Para zgjedhjeve, kandidatët ju nënshtruan verifikimeve nga komisionet “Mezini” e “Bezhani” dhe shumë emra figuruan të lidhur me Sigurimin dhe u përjashtuan nga kandidimi.
Por kjo ngjalli mjaft debat politik dhe më pas gjithçka u mbyll. Mirëpo edhe sot, emrat që kanë qenë subjekt i verifikimit të komisioneve në fjalë nuk mund të verifikohen. Një gjë e tillë është bërë e ditur në paorin vjetor të Autoriteti të Dosjeve të Sigurimit. Në kuadër të verifikimeve që ky institucion ka zhvilluar për punonjësit e Ministrisë së Jashtme, njëri prej tyre është verifikuar nga komisioni “Bezhani’ dhe menjëherë procesi është ndërprerë.
“Rasti i verifikimit për punonjësin e kësaj ministrie (VM), gjatë procesit të verifikimit u konstatua se kishte qenë subjekt i verifikimit nga ana e Komisionit “Bezhani”, shkak për të cilin verifikimi u ndërpre”, thuhet në dokument. Gazeta pyeti anëtarin e Autoriteti të Dosjeve, Simon Miraka se përse ndërpritet verifikimi. Ai tha se është e parashikuar në ligj diçka e tillë.
Sipas tij, ata që janë verifikuar nga komisionet “Bezhani” e “Mezini” nuk do verifikohen nga AIDSSH. Gazet shqyrtoi me detaje ligjin, por në të nuk ka asnjë përcaktim konkret që ta ndalojë diçka të tillë. Po ashtu një praktikë e tillë duket se shpëton shumë politikanë, pasi në Parlament ka shumë emra që në 1996 dolën me probleme. Elementi tjetër është që këto dy komisione kanë bërë gati dosjet për shumë politikanë aktualë e ish-politikanë të asaj kohe. Por ata deputetë që janë në moshë dhe që ndodhen në Parlament që prej viti 1996 janë imunë ndaj verifikimit.
Numri i dosjeve
Vetë Autoriteti i Dosjeve në raportin vjetor pranon se është zhvilluar një proces i veçantë pune, për të mbledhur dosjet e komisioneve “Bezhani” e “Mezini”. Në këto dosje janë gjetur me mijëra dokumente për emra të njohur të politikës. “Në zbatim të urdhrit të mësipërm janë tërhequr fizikisht dokumentet e fondeve arkivore, Komisioni “Mezini” dhe Komisioni “Bezhani”.
Pas kontrollit që iu bë dosjeve, është konstatuar që dokumentet ishin praktika të këtyre komisioneve, sipas kërkesave që ata kishin bërë në institucionet përkatëse MPB, SHISH, DPA, MM për verifikimin e figurave të zyrtarëve që kandidonin dhe subjekteve politike që ata përfaqësonin. Ka përfunduar verifikimi/kontrolli i dosjeve dhe inventarizimi i dokumentacionit që u gjet në fondet Komisioni “Mezini” dhe Komisioni “Bezhani”. Inventarizimi është bazuar në titujt e dosjeve.
Është krijuar një tabelë elektronike me të dhënat e gjetura në dokumentet përkatëse, ku rezulton se deri më tani janë hedhur 4651 rekorde me të dhëna nga dokumentet që i përkasin fondit Komisioni “Mezini” dhe 730 rekorde me të dhëna nga dokumentet që i përkasin fondit komisioni “Bezhani”, thuhet në raportin vjetor.
Megjithatë, vetë kryetarja e AIDSSH, Gentiana Sula, deklaroi në Komisionin e Ligjve gjatë kësaj jave që do të propozojë ndryshime në Kodin Zgjedhor, me qëllim që të gjithë kandidatët për deputetë e kryetarë bashkie t’i nënshtrohen verifikimit për lidhje me Sigurimin, sikundër ndodh aktualisht me procesin e dekriminalizimit. /Kliti Topalli
