Më shumë se gjysma e grave dhe vajzave të moshës 15-74 vjeç kanë përjetuar një ose më shumë nga llojet e dhunës; dhunë fizike, emocionale, seksuale deri tek përndjekja.
Rastet më të shpeshta të dhunës, raportuar dhe nga INSTAT, janë kryesisht nga partneri ose i dashuri. Rreth 66 % e grave kanë përjetuar dhunë në lidhje dashurie dhe pothuajse po aq po përjetojnë aktualisht, rreth 62 %.
I njëjti raport i INSTAT raporton gjithashtu se një e treta e grave dhe vajzave, rreth 37 %, kanë përjetuar dhunë gjatë 12 muajve të fundit.
Dhuna ndaj grave dhe vajzave është një nga shkeljet më të shpeshta të të drejtave të njeriut në botë sot. Nuk njeh kufij socialë, ekonomikë apo kombëtarë.
Dhuna me bazë gjinore dëmton shëndetin, dinjitetin, sigurinë dhe autonominë e viktimave të saj, ndërkohë që mund të mbetet e fshehur në një kulturë heshtjeje.
Viktimat e dhunës mund të kenë pasoja në shëndetin seksual dhe riprodhues, përfshirë shtatzënitë e detyruara dhe të padëshiruara, abortet e pasigurta, fistulat traumatike, infeksionet e transmetuara seksualisht, përfshirë HIVin, madje edhe vdekjen.
UNFPA është një nga agjensitë lider të OKB që punon për të forcuar barazinë gjinore dhe fuqizimin e grave dhe për të adresuar pasojat fizike dhe emocionale të dhunës me bazë gjinore.
Programet e UNFPA ofrojnë asistencë psikosociale, trajtime mjekësore dhe paketa për të mbijetuarit në rast përdhunimesh dhe promovojnë të drejtën e të gjitha grave dhe vajzave për të jetuar pa dhunë dhe të paabuzuara.
UNFPA në Shqipëri punon për të luftuar dhe adresuar praktikat e dëmshme të tilla si martesat e hershme tek fëmijët nën moshën 18 vjeç, përzgjedhja e seksit tek fëmijët përpara lindjes, apo dhuna me bazë gjinore e hasur kryesisht tek grate dhe vajzat. Në këtë luftë janë partnerizuar kryesisht të rinjtë dhe janë angazhuar djemtë dhe burrat si promotorë të ndryshimit.
Nisur nga kjo situatë UNFPA Albania ka përcjellë një sërë rekomandimesh për pushtetin qëndror dhe atë vendor në mënyrë që të rritet më tepër barazia gjinore. Sugjerimet lidhen me forcimin e të dhënave administrative.
Fuqizimi i sistemit të mbledhjes së të dhënave administrative do të krijonte mundësinë e një analize më të mirë dhe matjes së ndikimit të politikave miqësore të familjes në vend.
Megjithatë, duke marrë në konsideratë kushtet e reja, si pandemia COVID-19 puna nëpërmjet internetit, gjithashtu dhe ndryshimet ligjore që mund të ndodhin në kontekstin e politikave miqësore familjare kanë ndryshuar, jo gjithmonë pozitivisht, ndaj rekomandohet zbatimi i një ankete që mund të përsëritet çdo 4-5 vite.
