Gjykata Kushtetues ka hapur totalisht listat e kandidatëve për deputetë. Rreth 1 vit më parë mazhoranca dhe opozita me konsensus bënë ndryshime në Kod, ku u vendos që kandidatët që renditeshin poshtë vijës së kuqe, pra në lista jofituese, nuk mund të merrnin dot mandat deputeti pa marrë 10 mijë vota.
Ky vendimi u kundërshtua fort nga Bindja Demokratike dhe Partia Lëvizja Demokratike Shqiptare, të cilat depozituan në Kushtuese një kërkesë, ndërsa kërkuan shfuqizimin e nenit 163 të ligjit për Kodin Zgjedhor që u ndryshua, duke e cilësuar atë si të papajtueshëm me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë.
Por ditën e djeshme Gjykata Kushtuese ka vendosur që të pranojë kërkesën e BD dhe LDSH për shfuqizuar nenin që i shpërndan mandatet e deputetëve sipas herësit.
Shfuqizohet herësi prej 10 mijë votash dhe hapen listat
Më konkretisht, Kushtetuesja ka shfuqizuar pikën 3 të nenit 163 të Kodit Zgjedhor, i cili sipas trupës me 7 anëtarët të gjykatës, është pranuar pjesërisht si e papajtueshme me Kushtetutën. “Gjykata Kushtetuese e Republikës së Shqipërisë mori në shqyrtim në seancën plenare publike të datës 09.06.2021 çështjen me kërkuese partinë “Bindja Demokratike” dhe partinë “Lëvizja Demokratike Shqiptare”, me objekt shfuqizimin e nenit 163 të ligjit nr. 10019, datë 29.12.2008 “Kodi Zgjedhor i Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar me nenin 21 të ligjit nr. 118/2020, si i papajtueshëm me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë.
Në përfundim të shqyrtimit, Gjykata Kushtetuese. VENDOSI: Pranimin pjesërisht të kërkesës; Shfuqizimin e pikës 3 të nenit 163 të Kodit Zgjedhor si të papajtueshëm me Kushtetutën. Vendimi përfundimtar do të shpallet i arsyetuar brenda afateve ligjore të parashikuara nga ligji nr. 8577, datë 10.02.2000 “Për organizimin dhe funksionimin e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar”, theksohet në njoftimin e Kushtetueses. Po çfarë thuhet në pikën 3 të nenit 163 të Kodit Zgjedhor?
“Herësit e përftuar nga çdo pjesëtim renditen në listë nga herësi më i madh tek ai më i vogël, duke renditur përkrah tyre subjektin, të cilit i përket herësi përkatës. Në rast se herësi është një numër me mbetje dhjetore, si herës merret numri i plotë më i afërt. Renditja vazhdon derisa të renditen aq herës sa është numri i mandateve që shpërndahen brenda koalicionit në zonën zgjedhore përkatëse”, thuhet në pikën 3 të nenit 163 të Kodit Zgjedhor, e cila tashmë është shfuqizuar nga Gjykata Kushtetues.
Por vendimi i djeshëm i Kushtetueses i hap rrugë edhe hapjes 100% të listave të kandidatëve për deputetë për zgjedhjet e ardhshme parlamentare. Kjo do të thotë se një kandidat që renditet poshtë vijës së kuqe dhe ka marrë më pak se 10 mijë vota, por që janë më shumë se votat që mund të ketë marrë kandidati brenda listës fituese, deputet zgjidhet ai që ka marrë më shumë vota, pavarësisht se mund të jetë i fundit në listë. Pra, lista bëhet tërësisht e hapur, ndërkohë që duhet theksuar se me rrëzimin e herësit, është rrëzuar Kodi Zgjedhor i propozuar nga Damian Gjiknuri. Megjithatë, vendimi përfundimtar do shpallet i arsyetuar brenda afateve ligjore të parashikuara nga ligji.
