Koronavirusi i merr jetën matematikanit të Princeton, John Conway, në moshën 82-vjeçare. Conway, me origjinë britanike, e kaloi pjesën e hershme të karrierës së tij në Kembrixh para se të transferohej në Universitetin Princeton në vitet ‘80. Ai dha kontribute në fusha të ndryshme të matematikës, por njihet më së shumti për shpikjen e tij të Game of Life, një lojë në të cilën rregullat e thjeshta shkaktojnë sjellje çuditërisht të ndërlikuara.
Ajo u bë e famshme nga një artikull shkencor amerikan i vitit 1970 dhe që nga atëherë ka pasur një komunitet të gjerë përdoruesish. (Mos e ngatërroni atë me lojën e Milton Bradley me të njëjtin emër.)
Game of Life e krijuar nga Conway luhet në një plan dy-dimensional me qeliza katrore. Çdo katror mund të jetë ose i zi (“i gjallë”) ose i bardhë (“i vdekur”). Rregulla të thjeshta përcaktuese diktojnë se si gjendja e planit në një hap çon në hapin tjetër. Nëse një katror i gjallë ka dy ose tre fqinjë të gjallë (nëse numëron diagonal), ai mbetet i gjallë. Nëse një qelizë e vdekur ka tre fqinjë të gjallë, ajo kalon në të zezë dhe bëhet e gjallë. Përndryshe, qeliza bëhet — ose mbetet — e vdekur.
Conway i zhvilloi këto rregulla në fund të viteve 1960, përpara shpikjes së kompjuterit personal. Ai kreu eksperimente të hershme në një bord Go dhe zbuloi se këto rregulla mund të prodhonin sjellje çuditërisht të ndërlikuara. Para kësaj, njerëzit shkruanin softuer për të përshpejtuar veprimet e “Lojës së Jetës”.
Matematikanët kanë demonstruar se është e mundur të ndërtohet një makinë Turing në një tabelë Game of Life. Teza Church-Turing na tregon se një aparat Turing është teorikisht i aftë të llogarisë çdo funksion që mund të llogaritim në kompjuterët modernë – të paktën duke u dhënë kohën dhe hapësirën e ruajtjes. Pra, është teorikisht e mundur, nëse jo veçanërisht efikase, të llogarisni çdo funksion duke përdorur rregullimin e duhur të qelizave Game of Life.
Më shumë se 50 vjet pasi Conway shpiku Game of Life, ajo vazhdon të ketë një komunitet aktiv si të matematikanëve profesionistë ashtu edhe të amatorëve. Uebfaqja e Conwaylife.com ka një Wiki të gjerë që dokumenton qindra modele interesante të Game of Life.
