Nje standart ekselent, lidhur me karrieren dhe meritokracine, standart i cili ndikoi ne ndertimin e nje administrate, e cila mbajti ne kembe permbi 1000 vjet, nje perandori me shtrirje disa milione km katrore dhe nje numer te madh popujsh brenda saj.
Respektohej mosha, pervoja, aftesia, perkushtimi.
Respektohej ligji.
Askush nuk mund te katapultohej ne nje post te caktuar, pa pasur pervojen dhe aftesine e duhur.
Cfare te bie ne sy dhe qe eshte e perbashket me traditen britanike eshte se: burrat e shtetit kishin si edukim kryesor, edukimin ushtarak.
Perandorite dhe shtet nuk jane vetem korporata te mjaftueshme per t’u qeverisur vetem nga ekonomistet dhe juristet.
Fatkeqësisht ne rrenuam se bashku me ushtrinë edhe edukimin ushtarak, duke e lene vendin pa shtylle kurrizore.
Ka qene ushtria ajo qe ka kerkuar si nevoje logjistike ndertimin e plote te shtetit pershire edhe administraten.
Cursus honorum, kursi i ndereve apo shkalla e posteve publike të mbajtura nga politikanët aspirantë në Republikën Romake dhe në Perandorinë e hershme Romake.
Kursus honorum përbëhej nga një përzierje postesh të administratës ushtarake dhe politike.
Çdo zyrë kishte një moshë minimale për zgjedhje si dhe intervale minimale ndërmjet mbajtjes së posteve të njëpasnjëshme dhe ligjeve që ndalonin përsëritjen e një posti.
Të kishte mbajtur çdo detyrë në moshën më të re të mundshme (suo anno, “në vitin e tij”) konsiderohej një sukses i madh politik.
Për shembull, të humbisje një pretorship në moshën 39-vjeçare do të thoshte se nuk mund të bëheshe konsull në moshën 42-vjeçare.
Ciceroni shprehu krenarinë ekstreme, jo vetëm që ishte një novus homo (“njeri i ri”; i krahasueshëm me një “njeri të vetë-bërë”), që u bë konsull edhe pse asnjë nga të parët e tij, nuk kishte shërbyer ndonjëherë si konsull, por edhe duke u bërë konsull “në vitin e tij”.
Përpara se të hynte në jetën politike dhe kursus honorum, një i ri me gradë senatori pritej të shërbente rreth dhjetë vjet detyrë ushtarake.
Vitet e shërbimit synonin të ishin të detyrueshëm për t’u kualifikuar si duhetpër poste politike.
Kuestori
Postimi i parë zyrtar ishte ai i kuestorit. Kandidatët duhet të ishin të paktën 30 vjeç.
Një i ri që fitonte këtë post pritej të bëhej një zyrtar shumë i rëndësishëm.
Edili
Në moshën 36 vjeçare, një promagistrat mund të kandidonte për zgjedhje në një nga pozicionet e aediles.
Edilet kishin përgjegjësi administrative në Romë.
Ata duhej të kujdeseshin për tempujt, të organizonin lojëra dhe të ishin përgjegjës për mirëmbajtjen e ndërtesave publike në Romë. Për më tepër, ata morën përgjegjësinë për furnizimin me ujë dhe ushqim të Romës; në cilësinë e tyre si mbikëqyrës tregu, ata shërbyen ndonjëherë si gjyqtarë në çështjet tregtare.
Edili ishte mbikëqyrës i punëve publike.
Pretori
Pasi shërbente si kuestor ose si aedil, një burrë 39-vjeçar mund të kandidonte për pretor, për të shërbyer ne funksione gjyqësore në të gjithë Romën si dhe per përgjegjësi të tjera qeveritare.
Pas një mandati si pretor, magjistrati do të shërbente si guvernator provincial me titullin propraetor, duke përdorur propraetor imperium, duke komanduar legjionet e provincës dhe duke zotëruar autoritetin përfundimtar brenda provincave të tij.
Konsulli
Zyra e konsullit ishte më prestigjiozja nga të gjitha ofiqet në cursus honorum dhe përfaqësonte majën e një karriere të suksesshme.
Mosha minimale ishte 42.
Konsujt ishin përgjegjës për axhendën politike të qytetit, komandonin ushtri në shkallë të gjerë dhe kontrollonin provinca të rëndësishme.
Konsujt shërbyen vetëm për një vit (një kufizim që synonte të kufizonte grumbullimin e pushtetit nga individët dhe mund të qeverisnin vetëm, kur të binin dakord te dy, sepse secili konsull mund të vinte veton ndaj vendimit të tjetrit.
Konsujt alternoheshin çdo muaj si kryetare te Senatit.
Ata ishin gjithashtu komandantët supreme në ushtrinë romake, ku secilit iu dhanë dy legjione gjatë vitit të tyre konsullor.
Konsujt ushtronin gjithashtu pushtetin më të lartë juridik në Republikë, duke qenë e vetmja zyrë me fuqinë për të anuluar vendimet e Pretor Urbanus.
Vetëm ligjet dhe dekretet e Senatit ose të Asamblesë Popullore, i kufizuan kompetencat e tyre dhe vetëm vetoja e një konsulli tjetër ose një tribune të plebsit, mund të zëvendësonte vendimet e tyre.
