Shtetet e Bashkuara të Amerikës po përgatisin kthimin e madh në Ballkanin Perëndimor. Krahas luftës në Ukrainë, ndërhyrjet ruse janë bërë të shpeshta në vendet, si Kosova, Mali i Zi, Shqiperia apo dhe Bosnja.
Kjo ka bërë që edhe Departamenti Amerikan i Shtetit të reagojë, duke premtuar se do të fokusohet në rajonin tonë për të siguruar stabilitet dhe për t’iu përgjigjur ndonjë kërcënimi që vjen nga Moska. “Tani është koha që t’i jepet prioritet paqes dhe sigurisë në Ballkanin Perëndimor”, deklaroi Departamenti Amerikan i Shtetit, duke u përgjigjur në pyetjen e VOA-s nëse SHBA është e shqetësuar për informatat nga Bullgaria se ekziston rreziku që Ballkani Perëndimor të bëhet rajon i jostabilitetit për shkak të veprimtarisë së agjentëve rus.
Kryeministri bullgar, Kiril Petkov para disa ditëve paralajmëroi se Agjencia Shtetërore Bullgare për Siguri Nacionale po heton spiunë të cilët punojnë kundër marrëdhënieve të mira mes Maqedonisë së Veriut dhe Bullgarisë, por edhe ardhmërisë evropiane të Ballkanit Perëndimor.
“Në Bullgari është formuar një diasporë mjaft e madhe agjentësh rus, të cilën aktualisht e shohim duke punuar për interesa të ndryshme. Ka agjentë rusë që kanë punuar në mënyrë specifike kundër mirëkuptimit midis Bullgarisë dhe Republikës së Maqedonisë së Veriut”, tha Petkov.
Ndaj kësaj DASH tha se prioritet duhet t’i jepet paqes dhe sigurisë së Ballkanit Perëndimor. “Nuk kemi çfarë të ndajmë për komentet e kryeministrit Petkov. Ju udhëzojmë të drejtoheni te Qeveria e Bullgarisë. Në lidhje me stabilitetin e rajonit të Ballkanit Perëndimor, përpjekjet ruse për të promovuar mosmarrëveshje politike nuk janë të reja. Tani është koha që t’i jepet prioritet paqes dhe sigurisë së Ballkanit Perëndimor”, thuhet në deklaratën e zëdhënësit të DASH.
Ndërkaq, në pyetjen nëse SHBA pret që deri në fund të udhëheqjes franceze me BE-në të hiqet vetoja bullgare dhe të arrihet marrëveshje me Shkupit dhe Sofjes, nga DASH u përgjigjën: “Ne vazhdojmë t’i mbështesim aspiratat evropiane të të gjitha vendeve të Ballkanit Perëndimor. I përshëndesim përpjekjet e qeverive të Maqedonisë së Veriut dhe Bullgarisë për këtë çështje”.
Kosova dhe Bosnja bëjnë thirrje për anëtarësim në NATO
Ndërsa ndikimi i Rusisë rritet në Ballkanin Perëndimor dhe lufta në Ukrainë, liderët e Kosovës dhe Bosnjë-Hercegovinës kanë thënë se anëtarësimi në NATO do të ndihmonte në ruajtjen e sigurisë rajonale. Që nga 24 shkurti, kur presidenti Vladimir Putin nisi një pushtim të plotë të Ukrainës duke përmendur kundërshtimin e Rusisë ndaj anëtarësimit të mundshëm të Ukrainës në NATO si një shqetësim kryesor, frika është zbehur se kriza mund të përhapet në Ballkanin Perëndimor.
Lëvizjet e supozuara të Rusisë në Ballkanin Perëndimor janë dokumentuar gjatë viteve dhe përfshijnë përpjekjet për të lehtësuar grushtet e shtetit në Mal të Zi dhe Maqedoninë e Veriut përpara anëtarësimit të tyre në NATO në 2017 dhe 2020, respektivisht.
Për Bosnjën dhe Kosovën, pasi kanë përjetuar vrasje masive të kryera nga forcat serbe në vitet 1990 nën administrimin e presidentit të atëhershëm serb Slobodan Millosheviç, të dy vendet e kanë bërë një objektiv strategjik bashkimin me aleancën ushtarake transatlantike të udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara. Dyshja mbeten anëtarët e fundit jo-NATO në rajon, përveç Serbisë, e cila e sheh NATO-n si “armikun” e saj.
Në vitin 1999, NATO zhvilloi një luftë 78-ditore kundër Serbisë me qëllimin e deklaruar për të parandaluar gjenocidin në Kosovë kundër shqiptarëve etnikë. Bosnja aktualisht po merr pjesë në Planin e Veprimit të Anëtarësimit (MAP), i parë si “hapi i fundit përpara se të fitojë anëtarësimin [NATO]”, sipas ministrit të Mbrojtjes të Bosnjës Sifet Podzic. Por si me Kievin, Moska ka protestuar kundër ofertës së Sarajevës në NATO, pavarësisht distancës prej 2,400 km (1,500 milje) mes tyre.
Ambasada ruse në Sarajevë paralajmëroi vitin e kaluar se Rusia “do të duhet të reagojë ndaj këtij akti armiqësor” nëse Bosnja ndërmerr hapa drejt anëtarësimit. Ambasadori rus në Bosnje Igor Kalabukhov e përsëriti këtë mesazh muajin e kaluar në një intervistë për TV boshnjak, duke përdorur si shembull pushtimin e Ukrainës nga Moska.
