Nga Mero Baze
Një nga të dhënat më befasuese të Censusit, është ai që lidhet me minoritetet etnike në Shqipëri. Të dhënat tregojnë se grekë – 23 485 persona, egjiptianë – 12 400 persona, romë – 9 800 persona, bullgarë – 7 100 persona, boshnjakë – 3 mijë persona, maqedonas (Maqedonia e Veriut) – 2281 persona, arumunë – 2 500 persona.
Shifrat tregojnë për një rënie drastike të shifrave për pakicën greke, prezentë në vend, dhe atë arumune, ndërkohë që janë shifra relartivishtë të larta sa i përket prezencës për minoritetin bullgar, maqedonas e boshnjak.
Zvogëlimi i minoriteteve ka shkuar në drejtim të kundërt me faktin që Shqipëria ka legjislacionin më të përparuar për minoritetet etnike duke zgjeruar hartën e njohjes së tyre si asnjë shtet tjetër në rajon.
Por a jemi vërtet kaq homogjen dhe a kemi vërtet kaq pak minoritete?
Fillimisht nuk duhet të ngatërrojmë kur interpretojmë se bëhet fjalë për njerëz prezent dhe jo për qytetarët shqiptare me origjinë etnike të huaj.
Fakti që pakica greke dhe arumune kanë pësuar rrudhje të fortë, ka të bëjë me afërsinë me Greqinë dhe thithjen e tyre nga emigracioni në Greqi, të cilin jo vetëm pakica greke, por dhe një pjesë e pakicës arumune e quan atdheun e vet. Kjo ka bërë që ata të integrohen në Greqi dhe do të ketë gjithnjë e më pak rritje dhe në të ardhmen.
Përtej zhurmës së nacionalistëve nga të dy vendet, si grekë, dhe ata shqiptarë, pakica greke në Shqipëri, është një nga popullsitë më të harmonizuara me shqiptarët dhe një pakicë që ka autoritet të lartë në shoqërinë shqiptare, pasi ka nxjerrë një pjesë të madhe të intelektualëve të shoqërisë shqiptare.
Pakica greke në Shqipëri ka qenë pjesë e elitës së shoqërisë shqiptare dhe e ka furnizuar atë me emra të njohur në art, shkencë, kulturë, politikë, arsim etj.
Zvogëlimi i tyre për shkak të hapjes së kufijve është një fenomen që ka prekur shoqërinë shqiptare dhe jo një fenomen me specifikë etnike.
E njëjta gjë mund të thuhet dhe për pakicën arumune, e cila për shkak të superioritetit ekonomik të Greqisë në raport me Shqipërinë por dhe Rumaninë, është deklaruar më shumë pakicë greke se sa arumune në vite, për shkak të lehtësirave që ka për të integruar në Greqi.
Kjo e shpjegon më qartë fenomenin përse pakicat e lidhura me Greqinë po zvogëlohen dhe pakicat e lidhura me vendet e tjera ballkanike po rezistojnë.
Pakicat boshnjake, bullgare apo të quajtur maqedonas, kanë shifra relativisht të larta, ose më mirë të themi kanë rënie shumë më të lehtë as ato grek e arumune, pasi “atdheu” i tyre real është Shqipëria, pasi atdheu me të cilin identifikohen nuk është më i mirë se Shqipëria.
Nuk kam njohur ndonjë që konsiderohet pakicë bullgare të dojë të ik në Bullgari, ndonjë pakicë boshnjake të dojë të iki në Bosnjë, apo të tjerë në Maqedoninë e Veriut. Thjesht Shqipëria është me mirë për ta se atë që e quajnë “toka mëmë”.
Kurse pakicat e lidhura me Greqinë natyrisht që janë të favorizuara nga epërsia ekonomike e Greqisë dhe mundësitë që u jep si vend i BE.
Kjo shpjegon pse sot në Shqipëri ne njohim shumë pak personalitete të shkencës, kulturës, apo artit nga pakica greke, pasi i ka marrë Greqia dhe ka mbetur figura më e shquar e tyre Fredi Beleri, me kurs hidrauliku, që më shumë ka zbërthyer armë, se sa lavamanë gjithë jetën.
Kështu që nuk ka ndodhur ndonjë dramë e madhe. Ashtu sikurse vendet e BE na kanë marrë 400 mijë shqiptarë, ashtu na kanë marrë dhe pakicat e lidhura me një vend të BE. Këto pakicat e tjera “Evropën” e kanë në Shqipëri.
