Departamenti Amerikan i Shtetit ka dhënë dje alarmin për nivelin e korrupsionit në Shqipëri. Dje është publikuar raporti për klimën e investimeve gjatë vitit 2020 dhe shqetësimi më i madh shihet tek mbërthimi i gjykatave dhe prokurorive nga të korruptuarit.
Pika 9 e cila ka të bëjë me korrupsionin, ngre alarmin për Shqipërinë duke thënë se është vendi me nivelin më të lartë të korrupsionit në rajon. “Korrupsioni endemik vazhdon të minojë sundimin e ligjit dhe të rrezikojë zhvillimin ekonomik.
Investitorët e huaj përmendin korrupsionin, veçanërisht në gjyqësor, mungesën e transparencës në prokurimin publik dhe zbatimin e dobët të kontratave si disa nga problemet më të mëdha në Shqipëri”, thuhet në raportin e DASH. Më tej raporti thekson se Shqipëria ka rënë me 7 vende në Indeksin e Perceptimit të Korrupsionit. DASH deklaron se përparimi në luftimin e korrupsionit ka qenë i ngadaltë dhe i paqëndrueshëm.
“Perceptimet e korrupsionit vazhdojnë të përkeqësohen, me Shqipërinë që bie shtatë pozicione shtesë në Indeksin e Perceptimit të Korrupsionit (CPI) të Transparency International 2019, tani renditet i 106-ti nga 180 vende, i lidhur me Maqedoninë e Veriut si më e ulta në Ballkan. Megjithë disa përmirësime në rezultatin e Shqipërisë nga 2013 në 2016, përparimi në luftimin e korrupsionit ka qenë i ngadaltë dhe i paqëndrueshëm. Shqipëria është ende një nga vendet më të korruptuara në Evropë, sipas CPI dhe vëzhguesve të tjerë”, thekson DASH në raport.
Sipas raportit, zbatimi i ligjit rrezikohet nga një sistem gjyqësor i korruptuar rëndë. “Vendi ka një kornizë të shëndoshë ligjore për të parandaluar konfliktin e interesit dhe për të luftuar korrupsionin e zyrtarëve publikë dhe politikanëve, përfshirë anëtarët e familjes së tyre. Sidoqoftë, zbatimi i ligjit rrezikohet nga një sistem gjyqësor i korruptuar rëndë”, thuhet në raport.
Reforma në drejtësi
Më tej raporti i Departamentit Amerikan të Shtetit, ndalet edhe tek reforma në drejtësi. Raporti thekson se reforma në drejtësi është përshkruar si zhvillimi më domethënës në Shqipëri që nga fundi i komunizmit. “Kalimi i ndryshimeve kushtetuese në Korrik 2016 për të reformuar sistemin gjyqësor ishte një hap i madh përpara dhe reforma, pasi të zbatohej plotësisht, pritet të pozicionojë vendin si një destinacion më tërheqës për investitorët ndërkombëtarë.
Reforma në drejtësi është përshkruar si zhvillimi më domethënës në Shqipëri që nga fundi i komunizmit dhe gati një e treta e Kushtetutës u rishkrua si pjesë e përpjekjes. Reforma përfshin gjithashtu miratimin e ligjeve për të siguruar zbatimin e ndryshimeve kushtetuese. Procesi i verifikimit të reformës gjyqësore do të sigurojë që prokurorët dhe gjykatësit me pasuri të pashpjegueshme ose trajnim të pamjaftueshëm, ose ata që kanë dhënë vendime të diskutueshme, të hiqen nga sistemi”, thuhet në raport.
Më pas raporti thekson se krijimi i Prokurorisë Speciale Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar dhe i Byrosë Kombëtare të Hetimit, dy organe të reja gjyqësore, do të shtojë luftën kundër korrupsionit. “Që nga fillimi, më shumë se gjysma e gjyqtarëve dhe prokurorëve që janë përballur me vetingun ose kanë dështuar ose kanë dhënë dorëheqjen.
Krijimi i Prokurorisë Speciale Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar dhe i Byrosë Kombëtare të Hetimit, dy organe të reja gjyqësore, do të shtojë luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar. Pasi të zbatohet plotësisht, reforma në drejtësi do të dekurajojë korrupsionin, do të promovojë investime të huaja dhe të brendshme dhe do të lejojë Shqipërinë të konkurrojë më me sukses në ekonominë globale”, deklaron DASH.
Konventa e OKB-së Antikorrupsion
Në kapitullin 9, gjendet një paragraf me titull “Konventa e OKB-së Antikorrupsion, Konventa e OECD-së për Luftimin e Rryshfetit”. Në këtë pjesë raporti i DASH thekson se, Shqipëria ka ratifikuar Konventën e Ligjit Civil për Korrupsionin. Më tej thuhet se Shqipëria ka ratifikuar gjithashtu disa konventa kryesore në fushën e gjerë të krimit ekonomik.
“Qeveria ka ratifikuar disa traktate dhe konventa ndërkombëtare në lidhje me korrupsionin dhe është një anëtare e organizatave dhe programeve kryesore ndërkombëtare që merren me korrupsionin dhe krimin e organizuar. Shqipëria ka ratifikuar Konventën e Ligjit Civil për Korrupsionin (Këshillin e Europës), Konventën e Ligjit Penal për Korrupsionin (Këshillin e Europës), Protokollin Shtesë të Konventës së Ligjit Penal për Korrupsionin (Këshillin e Europës) dhe Konventën e Kombeve të Bashkuara kundër Korrupsionit ( UNCAC).
Shqipëria ka ratifikuar gjithashtu disa konventa kryesore në fushën e gjerë të krimit ekonomik, përfshirë Konventën për Pastrimin, Kërkimin, Konfiskimin dhe Konfiskimin e të Ardhurave nga Krimi (2001) dhe Konventën për Krimin Kibernetik (2002)”, thuhet në raport. /ARBJONA ÇIBUKU